2002 yılı sonunda AKP iktidara geldiğinden beri miting meydanlarında, üst geçitlere tutuşturulan bilimum ilanlarda, ya da Twitter/Facebook/İnternet paylaşımlarında AKP'in ekonomik mucizesini konuşurken "Kişi başına düşen geliri 3 katına çıkarttık", "Milli Geliri dörde katladık" gibi söylemler var ya... Hani "Abi, ekonomide bir başarı var sonuçta, baksanıza kişi başı gelirimiz 2002'de 3,500 dolarken şimdi 11,000 dolara dayanmışız. Gözle görülür bir şekilde daha zenginiz şu anda. Oysa AKP iktidara gelmeden önceki 10 yılda ekonomik performans çok daha zayıf. Aynı süre zarfında sadece 2,850 dolardan 3,500'lere çıkmışız. Yani AKP'nin yaptığı ekonomik sıçramaya kimse yapamadı bugüne kadar" diye AKP'ye oy vermeyenlerin bile ara ara kendi aralarında konuştuğu şu Erdoğan'ın AKP'sinin Ekonomik Mucizesi... İşte ondan bahsedeceğim bugün. Gerçi daha önce de anlatmaya çalıştım ama bir de bu şekilde deneyelim.
Doğrudur... Kişi başına (cari fiyatlarla) düşen milli gelirimiz 2002 yılında, 10 yıl öncesine kıyasla, sadece %25 artışla 2,851 dolardan 3,576 dolara çıkmıştı. AKP iktidarında ise 3,576 dolardan 2012 sonu itibarı ile 10,666 dolara (son açıklanan 2013 sonu rakamlarına göre ise 10,782 dolara) yükseldi. %200 oranında bir artış, gerçekten de Erdoğan'ın mucizesi midir? Keşke öyle olsaydı, ama maalesef değildir! Türkiye ekonomisinin bu performansı gösterdiği yıllarda dünyada neler oluyordu acaba diye merak edenler, şöyle bir çevrelerine baksalar ne görürlerdi acaba? İşte ben o çevreye şöyle baktım: 2002 yılında bizim 3,576 dolar gelirimiz olduğu dönemde bizimle aynı ligde olan "gelişmekte olan ülkelere" bir bakayım dedim. Bunun için bizim gelir seviyemizin %40 üstünde ve %40 altında (yani 2,146 dolar ile 5,006 dolar gelir aralığında kimler varmış diye şöyle bir bakındım). Sonuçta bizden fazla geliri olan 15, az geliri olan da 16 ülke çıktı karşıma. İşte bu ülkelere kıyasla, yani dünya ekonomisinde bizim rakibimiz olabilecek ülkelere kıyasla, biz nasıl bir performans göstermişiz diye bir göz attım.
Gelelim AKP'li yıllara. Tablo herşeyi gösteriyor aslında... Ama işin özeti şu bizim 3,576 dolardan 10,666'ya çıktığımız dönemde, üstelik de pek çoğunda Erdoğan gibi "tek ve güçlü" bir lider olmamasına, bu süre zarfında pek çok hükümet, ve ekonomi bakanı değiştirmelerine rağmen, bizimle aynı ligde olan ülkeler 2,800 dolardan 10,950 dolara çıkartmışlar kişi başına düşen milli gelirlerini. Biz 3 katına çıkartmışız kişi başı gelirimizi ama biz 3 katına çıkartırken, bize çok yakın noktadan başlayan başka ülkeler 4 katına çıkartmış.
Ola ki işletme/pazarlama kökenli birileri okursa bu seferki yazıyı diye bir de tabloda görünmeyen şekliyle şöyle anlatayım. 2002 yılında Türkiye dahil, 2,146 dolar ile 5,006 dolar kişi başı gelir aralığında olan ülkeler toplam $1,883 milyar dolar gelir üretmiş. Bu toplamda Türkiye'nin payı %12.4. 2012 yılına gelindiğinde aynı grup ülkelerin ürettiği gelir $7,819 milyar dolar. Türkiye'nin payı %10.1'e düşmüş. Erdoğan'ın mucizesi milli geliri 11,000 dolara yaklaştırması değil, bizimle benzer durumda olan ülkeler ekonomilerine çok daha başarılı bir şekilde yönetip pek çoğu bizi geçmiş olmasına rağmen hala bunu Türkiye'deki seçmenlerin %45'ine mucize diye yutturabilmesinde!
*****************
Erdogan's Economic Success: Miracle or Myth?
International media had been full of articles over the last 10-11 years that talked about the miracles Erdogan's AKP government was performing when it came to the Turkish economy. I am no trained economist, and even as an amateur I know talking about GDP (current $) , or GDP per capita (current $) is not the best way to talk about economic success. Those two figures, however, have usually been touted by the government and its supporters in every occasion.You will hear AKP representatives talk, and Erdogan trolls write about tripling GDP per capita, or almost quadrupling total GDP on every possible occasion. I thought I would share a simple analysis that shows exactly how the Turkish economy fared compared to its peers for 10 years prior and 10 years during the AKP rule.
The method of the analysis is quite simple really. I looked at the GDP per capita level for Turkey for the year 2002. Then, identified the countries that had 40% more (15 countries) and 40% less (16 countries) GDP per capita than Turkey. I then looked at the historical data for these countries on the Worldbank Databank.
At first glance, (if one looks at Turkey's performance alone) it appears that the AKP government was vastly successful. After all, the GDP per capita had grown by only %25 between 1992 and 2002 in Turkey, while it went up to $10,666 from $3,576 under Erdogan's AKP government. Compared to EU averages that looked like a great achievement, and Erdogan has certainly advertised this as his economic miracle.
The real story behind the numbers is quite different, though. When you look at how things changed around the world, it's a more appropriate analysis to look at how Turkey's peer countries, in other words its competitors, performed during the same periods. From 1992 to 2002, it is true that Turkey's GDP per capita grew only by %25, but Turkey achieved this while its competitors' GDP per capita shrank by 5%; and went down to $2,799. For the period AKP has been in power, the world economic outlook was a whole a lot different. These same countries, Turkeys economic rivals almost quadrupled their GDP per capita figures (up to $10,951 from $2,799). Turkey also enjoyed success but its GDP per capita for 2012 was only triple the amount of 2002. Improving an economic figure by 3 times all of a sudden doesn't look like much of an economic miracle when you learn that everyone else grew their 4 times as much, right? Which one do you think signals better economic management: achieving 25% growth while all your other rivals shrank by 5%, or achieving 200% growth when your competitors all surpassed you and grew by 290%?
For those who like to look at the figures more from a market share perspective: The size of the Turkish economy represented % 12.4 of the total GDP accounted for by all those countries who had GDP per capita ranging from $2,146 to $5,006 in the year 2002. By 2012 the share of Turkish GDP among the same group of countries had gone down to %10.1. Am I the only one who thinks no CEO would have gotten away with spinning a loss of market share from %12.4 to %10.1 as economic success?
Again, current $ GDP figures are not necessarily the best way to gauge economic success. There are many other economic indicators. There are also costs associated with economic growth. I had shared earlier in one of my Turkish postings how Turkey was growing in an environmentally irresponsible way (Turkey is the only OECD country that increased its greehouse gas emissions per GDP $ between 1990 and 2010). And there is, of course, the social cost of Erdogan's government. This economic success (which is not really that successful compared to Turkey's rivals) have come at a great expense in the form of extreme polarization in the country. Turkey is now a ticking bomb where 45-50% of the country is continuously being pitted against the other half. Such dire social and environmental circumstances coupled with rivals who clearly outperformed Erdogan's economy makes all this economic success talk more like a myth, doesn't it?
